“สาเหตุไข้เลือดออก เกิดจากอะไร ?”
หน้าฝนปีนี้ หลายคนคงคุ้นเคยกับข่าวคราวความรุนแรงของโรคไข้เลือดออก โรคติดต่อร้ายแรงที่คร่าชีวิตผู้คนไปแล้วหลายราย ภัยร้ายใกล้ตัวนี้ มักถูกมองข้าม เพราะอาการคล้ายกับโรคอื่น ๆ
บทความนี้ ขอพาทุกคนไปเจาะลึก “สาเหตุไข้เลือดออก” ทำความเข้าใจกลไกการติดต่อ และวิธีป้องกันอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้ทุกคนปลอดภัยจากภัยร้ายนี้
สาเหตุไข้เลือดออกเกิดจากอะไร ?
สาเหตุไข้เลือดออก เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเดงกี (Dengue Virus) โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค ยุงลายตัวเมียที่ติดเชื้อไวรัสจากการกัดผู้ป่วย จะนำเชื้อมาสู่คนเมื่อกัด โดยเฉพาะในช่วงเช้าและเย็น
กลุ่มไหนเสี่ยงติดไข้เลือดออก ?
- เพศ : เพศชายมีโอกาสป่วยมากกว่าเพศหญิง
- ช่วงวัย : เด็กวัย 5-14 ปี มีโอกาสป่วยมากกว่าเด็กเล็กและผู้ใหญ่
- ภูมิคุ้มกัน : ผู้ที่เคยป่วยด้วยไข้เลือดออกมาก่อน มีโอกาสติดเชื้อไวรัสเดงกีสายพันธุ์อื่น และป่วยเป็นไข้เลือดออกรุนแรง
- โรคประจำตัว : ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ มีโอกาสป่วยเป็นไข้เลือดออกรุนแรง
- การตั้งครรภ์ : หญิงตั้งครรภ์มีโอกาสป่วยเป็นไข้เลือดออกรุนแรง
กลไกการติดต่อโรคไข้เลือดออก
- ยุงลายกัดผู้ป่วยที่ติดเชื้อ : ยุงลายตัวเมียจะกัดผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสเดงกี เชื้อไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายยุงและอยู่ในต่อมน้ำลาย
- ยุงลายกัดคนปกติ : เมื่อยุงลายที่ติดเชื้อกัดคนปกติ เชื้อไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายคนผ่านน้ำลายยุง
วิธีป้องกันไข้เลือดออกอย่างมีประสิทธิภาพ
- กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย : พลิกคว่ำภาชนะน้ำขัง ปิดฝาถังน้ำ เก็บขยะ และเปลี่ยนน้ำในแจกันสัปดาห์ละครั้ง เพื่อตัดวงจรชีวิตยุง
- ดูแลบ้านให้โล่ง : ตัดแต่งต้นไม้ เก็บใบไม้ และกำจัดเศษวัสดุ ลดที่อยู่อาศัยของยุงและเพิ่มการระบายอากาศ
- ป้องกันยุงกัด : ทายากันยุง สวมเสื้อผ้ามิดชิด นอนในมุ้ง และติดมุ้งลวด โดยเฉพาะช่วงเช้าและเย็น
- ใช้ยากันยุงถูกวิธี : เลือกยาที่มี DEET ทาบริเวณผิวสัมผัสอากาศ ทาซ้ำทุก 4-6 ชั่วโมง ล้างมือหลังใช้
- ดูแลเด็กเล็กเป็นพิเศษ : ทายากันยุงสำหรับเด็ก ให้นอนในมุ้ง และสวมเสื้อผ้าปกปิดมิดชิดเมื่อออกนอกบ้าน
- ปลูกต้นไม้ไล่ยุง : ปลูกตะไคร้หอม ลาเวนเดอร์ โหระพา และสะระแหน่รอบบ้านเพื่อไล่ยุงตามธรรมชาติ
- เลี้ยงปลากินยุง : ปล่อยปลากัดหรือปลาหางนกยูงในแหล่งน้ำรอบบ้านเพื่อควบคุมลูกน้ำยุงลาย
- ปิดไฟในบ้านตอนกลางวัน : ลดการดึงดูดยุงเข้าบ้านและประหยัดพลังงาน ใช้แสงธรรมชาติแทน
- ติดตั้งโคมไฟดักยุง : ใช้โคมไฟแสงสีฟ้าดักยุงบริเวณรอบนอกบ้านหรือจุดที่มียุงชุกชุม
- ร่วมมือกับชุมชน : เข้าร่วมกิจกรรมกำจัดยุงในชุมชน เช่น พ่นหมอกควัน ทำความสะอาดพื้นที่สาธารณะ และให้ความรู้แก่เพื่อนบ้าน
การรู้สาเหตุไข้เลือดออก และการป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของทุก ด้วยความเข้าใจถึงสาเหตุและกลไกการแพร่เชื้อ พร้อมทั้งนำวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพไปปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ เราก็จะสามารถลดความเสี่ยงและปกป้องตนเอง ครอบครัว และชุมชนจากภัยร้ายนี้ได้